چرا سازمان تجارت جهانى شکست خورد

روبرتو ازویدو بعد از هفت سال کار به حیث رئیس عمومی سازمان تجارت جهانی (WTO)، جمعه گذشته از مقام خود برکنار شد. وی با سابقه کاری سیاسی و انجینیری باعث شد تا این سازمان را در حاشیه‌ی سقوط و در هم شکستن قرار دهد.

وی نه تنها مسئول حالت بحرانی کنونی بوده بلکه در زمینه فسخ تفاهم‌نامه عمومی تجارت و تعرفه GATT که در سال ۱۹۹۵ به امضأ رسید، نیز مسئول میباشد. تحت این قراداد، کشور های ستیزه جو و متأثر می‌توانند به شکل نا متناسب با هم تجارت کنند.

هدف اساسی سازمان تجارت جهانى، ایجاد تسهیلات لازم در بخش دادوستد در جهان و نیز جلویگری از رقابت نا سالم تجاری بین کشور ها میباشد. به این معنی که کشور ها حق ندارند بالای اموال وارداتی تعرفه های گمرکی بیش از حد وضع نمایند.

این نظریه برای اولین بار توسط «دیف ریکاردو» بیان شد که هدف آن مقابله با قوانین غلات بریتانیا بود. هدف قانون غلات بریتانیا وضع تعرفه بالای غله جات وارداتی بریتانیا بود، که بین سال های ۱۸۱۵ و ۱۸۴۶ به منظور فروش بهتر محصولات و غلات که در داخل بریتانیا تولید میشود، تاسیس شد. ریکاردو به این عقیده بود که اگر یک کشور مفاد زیاد نداشته باشد، از طریق تجارت رقابتی می‌تواند مفاد زیاد کسب کند و در مقایسه به حالت که هیچ نوع تجارت وجود نداشته باشد، می‌تواند درآمد زیاد بدست بیآورد.

بناءً وضع تعرفه و مالیات گزاف بالای اموال وارداتی، شرکت های داخلی بی کفایت را از رقابت محافظت نموده  و در درازمدت سبب کاهش مفاد و بلند رفتن قیمت ها میشود. سازمان تجاری جهان در مقابله با چنین نا برابری ها مبارزه نموده تا توازن میان کشور های که با هم تجارت و رقابت میکنند، حفظ شود.

با وجود این، WTO به گونه کامل در این امر ناکام مانده است. اما چرا؟

اقتصاددانان به این باورند که نابرابری سیستمیک WTO در مقابل کشور های سرمایه دار و فقیر باعث شده است تا اقتصاد های روبه انکشاف بیشتر زیان کنند. ها-جون چانگ از پوهتنون کامبریج بیان میکند که کشور های با درآمد زیاد از سیاست های حمایت از صنایع و تولیدات داخلی استفاده میکنند، قوانین WTO که بالای کشور های رو به انکشاف وضع گردیده است مانع رشد اقتصادی شان میگردد. این کار به جایگاه این سازمان صدمه زیاد وارد ساخته است.

کشور های روبه انکشاف برای صنعتی شدن در قسمت سیاست حمایت از تولیدات داخلی توجه خاص‌ دارند. این کشور ها به این باور اند که صنایع جوان و نوتشکیل که در بازار های جهانی رقابت نمیتوانند، باید در مقابل رقیب های بین المللی موقتاً محافظت شوند.

محافظت از صنایع نو ظهور باید به شکل درست انجام شود اما بعضی از کشور ها های روبه انکشاف به دلیل کاهش میزان بیکاری، به صنایع غیر مفید کمک مالی میکنند.

اهمیت و ارزش تجارت در زمان بحران کرونا بیشتر رونما گردید از اینرو مشکلات زیاد در مقابل راه رئیس جدید این سازمان قرار خواهند داشت، بطور مثال کوشش کشور های روبه انکشاف برای صنعتی شدن بدون تعرفه از یک طرف و از سوی دیگر استفادهٔ کشور های سرمایه‌دار از قدرت برای تحمیل تعرفه های گزاف بالای این کشور ها، میباشد.

 

 

---

---